E
Engin Demirci
Guest
Lidya 2İndir
Lidyaİndir
Lidyalılar: Paranın ve Ticaretin Efendileri
Kuruluş ve Coğrafya
Lidyalılar, Anadolu’nun bereketli topraklarında, günümüzdeki Manisa ve Uşak çevresinde kurulmuştur.
- Konum: Batı Anadolu’da Gediz ve Küçük Menderes nehirleri arası.
- Başkent: Sardes (Sard). Burası döneminin en lüks ve zengin şehirlerinden biriydi.
Önemli Krallar
Lidya tarihine yön veren üç büyük isim:
- Giges: Devleti kuran ve bağımsız hale getiren ilk kraldır.
- Alyattes: Sınırları genişletmiş ve devleti bir imparatorluk yoluna sokmuştur.
- Kroisos (Karun): Dünyanın en zengin kralı olarak bilinir. “Karun kadar zengin” deyimi buradan gelir. Lidya’nın en parlak ama son dönemidir.
Ekonomi ve Büyük Buluş: PARA
Lidyalıları diğer tüm uygarlıklardan ayıran en büyük özellik ekonomidir.
- Paranın İcadı: İnsanlık tarihinde parayı ilk kez kullanan uygarlıktır (M.Ö. 7. yüzyıl).
- Madencilik: Paralarını altın ve gümüşün karışımı olan “Elektron” madeninden yapmışlardır.
- Takas Usulü: Paranın icadıyla ticaret hızlanmış, zahmetli olan “takas (değiş-tokuş)” dönemi sona ermiştir.
Kral Yolu (Uluslararası Ticaret Hattı)
Lidyalılar sadece parayı bulmakla kalmamış, ticaretin yapılması için devasa bir yol inşa etmişlerdir.
- Güzergah: Başkent Sardes’ten başlayıp Mezopotamya’daki Ninova şehrine kadar uzanır.
- Önemi: Bu yol sayesinde Doğu ile Batı arasında kültürel ve ekonomik bir köprü kurulmuştur. Lidyalılar bu sayede çok zenginleşmiştir.
Ordu ve Yıkılış
Lidyalıların en büyük zayıflığı ordularıdır:
- Ücretli Askerlik: Kendi vatandaşları yerine parayla asker tuttular. Askerler vatan sevgisiyle değil para için savaştığı için ordu zayıf kaldı.
- Son: M.Ö. 546 yılında doğudan gelen Persler tarafından kısa sürede yıkıldılar.
Din ve Kültür
- İnanç: Çok tanrılı dine inanmışlardır (Yunan tanrılarından etkilenmişlerdir).
- Mimari: Sardes’teki Artemis Tapınağı ve krallar için yapılan devasa mezar tepeleri olan Tümülüsler (Bin Tepeler) meşhurdur.
Kısa Özet (Sınav Notu)
- Başkent: Sardes (Manisa).
- En Büyük İcat: Para (Takas bitti).
- En Büyük Eser: Kral Yolu.
- Zayıf Nokta: Ücretli askerlik (Yıkılma sebebi).
- Yıkan Devlet: Persler.
Lidyalılar Şiiri
Batı Anadolu’da Sardes şehri,
Altınla dolardı her bir nehri.
Parayı bastılar ilk kez tarihte,
Zenginlik yayıldı ticaret yolunda.
Kral Yolu uzandı doğudan batıya,
Bilgi ve kültür taşındı dünyaya.
Karun kadar zengin dediler sonunda,
Ama Persler yıktı Lidya’yı bir anda.
Okumaya devam et...